Carlsen pakt wereldtitel schaken

Magnus Carlsen heeft Viswanathan Anand onttroond als wereldkampioen.
Carlsen kan een bedrag van omgerekend ongeveer 1,1 miljoen euro tegemoet zien, Anand krijgt 750.000 euro. Anand was al sinds 2007 onafgebroken de beste van de wereld. Hij heeft geen recht op revanche. De winnaar van het komende zogenoemde kandidatentoernooi wordt later de uitdager van Carlsen
De tiende partij in de tweekamp in Chennai eindigde in remise, waarmee de 22-jarige Noor de Indiër met 6,5-3,5 deklasseerde.
KLIK HIER voor die 10 partijen
Anand wist in zijn geboorteplaats geen enkele partij te winnen. In de negende partij deed hij nog wel een manmoedige poging, maar wierp hij Carlsen met een blunder diens derde zege in de schoot.

De tiende partij leverde alleen in het eindspel nog vuurwerk op. Anand trachtte tegen beter weten in nog een winstkans te krijgen, maar na 65 zetten stonden er alleen nog een paard en koning (tegen Carlsens eenzame koning) op het bord en was zijn kans verkeken. "Ik heb geen van mijn doelen gehaald", stelde Anand na afloop op de persconferentie vast.

Carlsen had in de slotpartij geen risico genomen. Hij stuurde in de Siciliaan bekwaam aan op een remise. Na enige schermutselingen en een grote afruil in het middenspel was de partij eenvoudig in evenwicht. In het eindspel waren Carlsens kansen iets groter, maar het kwam niet tot een beslissing. Anand speelde nog wel door tot alle pionnen van het bord verdwenen waren.

Kasparov blijft de jongste

Carlsen, die op 30 november 23 jaar wordt, is de op één na jongste kampioen in tweekampen aller tijden. Garri Kasparov blijft hem op die lijst nipt voor. De Rus was, toen hij in 1985 afrekende met zijn landgenoot Anatoli Karpov, 22 jaar en bijna zeven maanden.

Carlsen neemt op het lijstje de tweede plaats over van de fameuze Let Michail Tal die in mei 1960 als 23-jarige wereldkampioen werd ten koste van Michail Botwinnik.

Carlsen werd in 2008 al beschouwd als een kanshebber op de titel, maar toen de wereldschaakbond FIDE tussentijds de regels aanpaste, bedankte hij. In de jaren die volgden schreef Carlsen alle toptoernooien bij op zijn palmares. Inmiddels is de Noor, met een ongekende elo-rating van 2.861 én de wereldtitel, onbetwist de beste.

De nieuwe kampioen kan een bedrag van ongeveer 1,11 miljoen euro incasseren. In Chennai ging nog tijdens de tweekamp het gerucht dat de jonge Noorse miljonair overweegt in Monaco te gaan wonen, waar het belastingklimaat draaglijker is dan in Noorwegen. De verliezer gaat naar huis met circa 750.000 euro.

Tijdperk voorbij

Anand, die sinds 2007 onafgebroken wereldkampioen was, heeft geen recht op een revanchematch en moet zich tevreden stellen met een gegarandeerde plek in het komende kandidatentoernooi. Maar de meeste kenners in de schaakwereld gaan ervan uit dat het tijdperk van de bijna 44-jarige Anand voorbij is.

Hij heeft miljoenen fans over de hele wereld, werd door Anton Corbijn gefotografeerd als model voor een kledingmerk en werd verschillende keren door Hollywood gevraagd voor een filmrol.

Allergrootsten

Volgens Böhm schaart Carlsen zich met de  wereldtitel in het rijtje van de allergrootsten. "Deze wereldtitel komt voor hem op het goede moment. Hij is al drie jaar lang zo dominant. Hij verliest bijna niets. Hij is gewoon heel veel beter dan de rest."

Daardoor is hij volgens Böhm vergelijkbaar met grote schakers als Anatoli Karpov, Garri Kasparov en Michail Botwinnik. "Zij hadden dat ook toen zij wereldkampioen waren. Net als Carlsen nu heersten zij over een langere periode. Het is lastig vergelijken natuurlijk, maar hij hoort zeker bij de beste drie schakers aller tijden."

Symbool

Carlsen werd als jongen van dertien grootmeester. Böhm: "Carlsen staat symbool voor het nieuwe schaken. Dat die generatiewissel er komt, dat is alleen maar goed. Hij is een voorbeeld voor jonge schakers, die in hem ook allemaal hun voorbeeld zien."

Anand heeft Carlsen al in geen jaren meer verslagen. De enige kans die hij had, was in het begin. Carlsen had last van zenuwen bij de start van de tweekamp, maar zelfs toen had Anand geen schijn van kans.

Cassius Clay

Wat de Noor nou zo goed maakt, daar is Böhm duidelijk over. "De wereldkampioenen voor hem waren bijna allemaal openingsexperts. Carlsen niet. Die begint gewoon aan een wedstrijd.
Bijna als Cassius Clay, dansend als een bokser. Daarmee woont hij je uit, en met zijn foutloze spel pakt hij je vervolgens helemaal in.

Fenomenaal geheugen

Carlsen was al de huidige nummer één van de wereldranglijst, maar had nog geen wereldtitel gewonnen. Dirk Jan ten Geuzendam schreef eerder deze maand in NRC over Carlsens “fenomenale geheugen”, dat bijdraagt aan zijn succes:

“Zelf schat hij dat hij zo’n tweeduizend partijen in zijn hoofd heeft rondzweven die hij integraal kan reproduceren. Laat hem een stelling zien en de kans is groot dat hij de namen van de spelers geeft en weet waar en wanneer die partij gespeeld werd. Dat geheugen had hij al van jongs af aan. Toen hij vijf was, kende hij van alle vierhonderd Noorse gemeenten het aantal inwoners, de oppervlakte in vierkante kilometers en de vlag uit zijn hoofd.”